تاریخچه جام جهانی والیبال

تاریخچه جام جهانی والیبال  تاریخچه جام جهانی والیبال  تاریخچه جام جهانی والیبال  تاریخچه جام جهانی والیبال 

به جمع آوری ایران والیبال 

جام جهانی اولین بار در سال 1956 برگزار شد تا شکاف زمانی بین برگزاری دو تورنمنت مهم والیبال (بازی‌های المپیک و بازی‌های قهرمانی جهان) را پر کند. جام جهانی بار اول در سال پس از برگزاری المپیک برپا شد. بدین ترتیب در مدت زمانی چهار ساله، تنها یک سال بدون تورنمنت مهم والیبال می‌مانْد.

هر دو دوره اول بازی‌ها، سال 1965 در ورشو و سال 1969 در برلین، فقط در بخش مردان بود. سال 1973 در مونته‌ویدئو اولین دوره‌ای بود که مسابقات در بخش زنان نیز برگزار شد.

این سه دوره در سه کشور مختلف برگزار شدند. از دوره بعد از آن، در سال 1977 تصمیم بر این شد تا ژاپن میزبان دائمی مسابقات باشد.

راه‌اندازی لیگ جهانی و رقابت‌های جایزه بزرگ جهانی در سال‌های دهه 90 منجر به این شد که ایده اصلی برگزاری جام جهانی دیگر نتواند ادامه پیدا کند. فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) نمی‌خواست برگزاری مسابقات جام جهانی به دلیل کمبود استقبال، متوقف شود،‌ و به همین دلیل در سال 1991 تصمیم به تغییراتی در شکل مسابقات گرفت.

به زودی این رقابت‌ها یک سال قبل از بازی‌های المپیک و به عنوان بازی‌های انتخابی المپیک برگزار شد، تا جای ثابت قهرمان این جام در المپیک تضمین شده باشد.

این تصمیم جام جهانی را نجات داد. امکان راه‌یابی پیش از موعد به بازی‌های المپیک و به دنبال آن عدم لزوم شرکت در مسابقات دشوار انتخابی قاره‌ای، تیم‌های ملی والیبال را تشویق به شرکت در جام جهانی کرد.

سال 1995 تعداد تیم‌هایی که از طریق جام جهانی راهی المپیک می‌شدند، از یک به سه تیم افزایش پیدا کرد. قانونی که تا به امروز نیز پابرجاست.

جام جهانی مردان

تیم والیبال شوروی با چهار قهرمانی موفق‌ترین تیم در تاریخ جام جهانی است. آنها نتیجه اولین دوره را به سود خود رقم زدند.

چهار سال بعد با قهرمانی جمهوری دموکراتیک آلمان، یک تیم از بلوک شرق به مقام اول رسید. جام جهانی سال 1973 که قرار بود کشور اوروگوئه میزبان آن باشد، برگزار نشد. پس از آن تیم شوروی دو بار پیاپی در ژاپن به قهرمانی رسید. آنها سال 1985 هم به فینال رسیدند، اما بازی را پس از پنج ست به آمریکا واگذار کردند.

سال 1989 کوبا تیم‌های مدعی را کنار زد و در فینال هم ایتالیا را شکست داد.

بعد از تغییر در شکل مسابقات، در سال 1991 دوباره شوروی، کمی قبل از تجزیه این کشور، به قهرمانی دست یافت. ایتالیایی‌ها که در مسابقات چهار سال قبل آن شرکت نکرده بودند،‌ در سال 1995 اولین عنوان قهرمانی خود را کسب کردند. روسیه که توانایی‌های والیبالی شوروی را پس از فروپاشی بلوک شرق به میراث برده بود، در سال 1999 هم به موفقیت رسید.

سال 2003 برزیل سزاوارانه و با پیروزی بر ایتالیا در فینال، قهرمان مسابقات شد. برزیل از این عنوان در سال 2007 نیز دفاع کرد.

اسامی تیم‌های مدال‌آور در بخش مردان

1965 : شوروی (طلا)، لهستان (نقره)، چکسلواکی (برنز)

1969 : جمهوری دمکراتیک آلمان (طلا)، ژاپن (نقره)، شوروی (برنز)

1977 : شوروی (طلا)، ژاپن (نقره)، کوبا (برنز)

1981 : شوروی (طلا)، کوبا (نقره)، برزیل (برنز)

1985 : آمریکا (طلا)، شوروی (نقره)، چکسلواکی (برنز)

1989 : کوبا (طلا)، ایتالیا (نقره)، شوروی (برنز)

1991 : شوروی (طلا)، کوبا (نقره)، آمریکا (برنز)

1995 : ایتالیا (طلا)، هلند (نقره)، برزیل (برنز)

1999 : روسیه (طلا)، کوبا (نقره)، ایتالیا (برنز)

2003 : برزیل (طلا)، روسیه (نقره)، صربستان و مونته‌نگرو (برنز)

2007 : برزیل (طلا)،‌ روسیه (نقره)، بلغارستان (برنز)

2011 : روسیه (طلا)، لهستان (نقره)، برزیل (برنز)

2014 : در حال برگزاری…

تعداد مدال‌های کل ادوار جام جهانی والیبال

روسیه : 6 طلا، 2 نقره، 2 برنز، در مجموع 10 مدال

برزیل : 2 طلا، 3 برنز، در مجموع 5 مدال

کوبا : 1 طلا، 3 نقره، 1 برنز، در مجموع 5 مدال

ایتالیا : 1 طلا، 2 نقره، 1 برنز، در مجموع 4 مدال

آمریکا : 1 طلا،‌1 برنز، در مجموع 2 مدال

جمهوری دمکراتیک آلمان : 1 طلا،‌ در مجموع 1 مدال

ژاپن : 2 نقره، در مجموع 2 مدال

هلند : 1 نقره، در مجموع 1 مدال

لهستان : 2 نقره، در مجموع 2 مدال

چکسلواکی : 2 برنز، در مجموع 2 مدال

صربستان : 1 برنز، در مجموع 1 مدال

بلغارستان : 1 برنز، در مجموع 1 مدال

روسیه از سال 1965 تا 1991 با نام شوروی در مسابقات شرکت می‌کرد.

سال 2003 کشور صربستان و مونته‌نگرو یک کشور بود.

جام جهانی زنان

در بخش زنان تاکنون تیم‌های چین و کوبا جام جهانی را به نام خود کرده‌اند. شوروی در سال 1973 در اولین دوره به قهرمانی رسید. چهار سال بعد ژاپن، فینالیست دوره قبل، قهرمان شد. تیم چین با هدایت “لانگ پینگ” در هر دو دوره بعدی (1981 و 1985) به قهرمانی رسید.

پس از آن، سری موفقیت‌های کوبا شروع شد. از سال 1989 تا 1999 بانوان والیبالیست‌ کوبا چهار بار متوالی قهرمانی را از آن خود کردند. در سال 2003 دوباره زنان چین، و این بار با شیوه‌ بازی‌ای کاملا تهاجمی به قهرمانی رسیدند و بدین ترتیب سومین عنوان خود در جام جهانی را کسب کردند.

در سال 2007 برای اولین بار زنان ایتالیا که در یازده بازی، تنها دو ست را واگذار کرده بودند، جام را بالای سر بردند.

اسامی تیم‌های مدال‌آور در بخش زنان

1973 : شوروی (طلا)، ژاپن (نقره)،‌ کره جنوبی (برنز)

1977 : ژاپن (طلا)، کوبا (نقره)، کره جنوبی (برنز)

1981 : چین (طلا)، ژاپن (نقره)، شوروی (برنز)

1985 : چین (طلا)، کوبا (نقره)، شوروی (برنز)

1989 : کوبا (طلا)، شوروی (نقره)، چین (برنز)

1991 : کوبا (طلا)، چین (نقره)، شوروی (برنز)

1995 : کوبا (طلا)، برزیل (نقره)، چین (برنز)

1999 : کوبا (طلا)، روسیه (نقره)، برزیل (برنز)

2003 : چین (طلا)، برزیل (نقره)، آمریکا (برنز)

2007 : ایتالیا (طلا)، برزیل (نقره)، آمریکا (برنز)

2011 : ایتالیا (طلا)، آمریکا (نقره)، چین (برنز)

2015 : در سال 2015 برگزار میشود…

تعداد مدال‌ها

کوبا : 4 طلا، 2 نقره،‌ در مجموع 6 مدال

چین : 3 طلا، 1 نقره، 3 برنز، در مجموع 7 مدال

 ایتالیا : 2 طلا، در مجموع 2 مدال

روسیه : 1 طلا،‌2 نقره، 3 برنز، در مجموع 6 مدال

ژاپن : 1 طلا،‌2 نقره، در مجموع 3 مدال

برزیل :‌ 3 نقره، 1 برنز، در مجموع 4 مدال

آمریکا : 1 نقره، 2 برنز، در مجموع 3 مدال

کره جنوبی : 2 برنز، در مجموع 2 مدال

1973 تا 1991 به نام شوروی

قوانین مسابقات جام جهانی

قوانین جام جهانی که توسط FIVB تعیین شده، شامل تصمیمات زیر است :

1- جام جهانی در کشور ژاپن برگزار می‌شود. (مگر به تعیین FIVB)

2- در هر دوره دوازده تیم حضور دارند که دو تا از این تیم‌ها به مسابقات دعوت می‌شوند.

3- ژاپن به عنوان میزبان همیشه حضور دارد. (در صورت میزبان بودن)

4- نه تیم از طریق بازی‌های قاره‌ای انتخاب می‌شوند. آفریقا یک سهمیه و بقیه قاره‌ها دو سهمیه دارند.

5- دو تیم دیگر را هم خود فدراسیون جهانی انتخاب و از آنها برای شرکت در جام جهانی دعوت به عمل می‌آورد.

6- مسابقات به دو مرحله تقسیم می‌شود.

7- تیم‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند.

8- در مرحله اول تیم‌ها با تیم‌های گروه خود مصاف می‌دهند.

9- در مرحله دوم هر تیم با تک‌تک تیم‌های گروه دیگر بازی می‌کند.

10- تورنمنت دو هفته به طول می‌انجامد. هر روز شش بازی انجام می‌شود. هر دو یا سه روز هم یک روز استراحت وجود دارد.

11- رده‌بندی نهایی تیم‌ها نیز طبق ضوابط مرسوم والیبال انجام می‌شود: تعداد بردها، ست ‌شماری، پوئن شماری، دیدار مستقیم. سه تیم برتر ( بدون توجه به گروه‌ها) به بازی‌های المپیک دوره بعد راه می‌ِیابند.

12- در جام جهانی قوانین به شدت رعایت می‌شوند. هر تیم فقط می‌تواند از 12 بازیکنی که اسامی آنها را قبلا اعلام کرده،‌ استفاده کند و جایگزینی بازیکنان، حتی در صورت مصدومیت مجاز نمی‌باشد.